Er is zoveel geschreven over het onderwerp hoe je kunt gedijen als een empaat.
Er zijn veel artikelen en columns gepubliceerd over hoe je kunt ‘overleven’ als een gevoelig persoon die vatbaar is voor het absorberen van andermans energie. In deze artikelen worden technieken genoemd als “blokkeren”, “afschermen” en “beschermen” tegen anderen. Helaas maakt deze benadering onbewust gebruik van de taal van slachtoffer zijn en zwakte.
Ik ga deze voorgeschreven technieken uitdagen. Hoewel ik persoonlijk geloof dat er veel positieve complementaire technieken zijn die helpen om je stress als empaat te verminderen, geloof ik dat de onderstaande techniek de belangrijkste is die je kunt leren.
Overgave -> Observeren -> Accepteren -> Loslaten
Je empathische vermogens hoeven geen vloek te zijn
Ben je het niet zat om te horen dat gevoeligheid een zwakte is? In werkelijkheid is het de gevoeligheid die ons in staat stelt een leven van diepte te ervaren. Gevoeligheid stelt ons in staat om naar onze diepste behoeften en dromen te luisteren. Gevoeligheid stelt ons in staat anderen van dienst te zijn. Gevoeligheid stelt ons in staat om de ingewikkelde schoonheid en goddelijkheid van het leven waar te nemen.
Voor de ongetrainde empaat staan empathische vermogens gelijk aan onophoudelijke pijn, verwarring en emotionele achtbanen. Maar dat hoeft niet.
De Overgave, Observeren, Accepteren en Loslaten techniek is geïnspireerd door zenfilosofie en op mindfulness gebaseerde cognitieve therapie (MBCT). Het is dus niet een “dat doe ik effen” techniek die gemakkelijk over pijn kan worden gepleisterd: het vereist oefening, doorzettingsvermogen en wilskracht! Gelukkig hebben we dit allemaal.
De Overgave, Observeren, Accepteren en Loslaten techniek
- Overgave – Ontspan je lichaam. Adem diep in. Geef je bewust over aan welke spanning of ongemak je ook voelt, zonder ertegen te vechten. Voel de emoties in je. Voordat je je overgeeft, helpt het om eerst duidelijk te identificeren wat je voelt, bijv. lethargie, woede, spierspanning, melancholie, angst.
- Observeer – Sta jezelf toe om puur de emoties in je te voelen, zonder oordeel. Hoe zien ze eruit, hoe klinken ze, smaken ze of ruiken ze zelfs? Gebruik je zintuigen om er een tastbaar beeld van op te bouwen. De angst in je kan bijvoorbeeld aanvoelen als een natte, drassige drab die door je kern sijpelt. Of het overweldigende gevoel van botsende energie kan eruit zien als fel rood vuurwerk. Onthoud: observeer deze emoties zonder eraan gehecht te raken. Dit is natuurlijk gemakkelijker gezegd dan gedaan. Laat de gevoelens gewoon stijgen en stromen, zoals de getijden van de oceaan.
- Accepteren – Accepteer ze als je de emoties en sensaties in jezelf observeert. Weersta ze niet. Verwelkom ze als tijdelijke bijwoners in de tempel van je lichaam. Binnenkort zullen ze vertrekken. Niets blijft ooit over. Onthoud dat.
- Loslaten – Terwijl je door de zachte bewegingen van overgave, observatie en acceptatie gaat, zal je uiteindelijk merken dat de gevoelens verdwijnen. Hoewel zeer intense en verstopte emoties weer kunnen terugkeren, laat dit je niet storen. Doorloop elk van deze stappen zo vaak als nodig is.
Deze techniek dient eerst als meditatie te moeten worden beoefend en later van moment tot moment. Reserveer elke dag een paar minuten en concentreer je op het kalmeren en ontspannen van jezelf. Er zijn zoveel manieren waarop je dit kunt doen, b.v. door visualisatie, focussen op je ademhaling, op gras lopen, neuriën, naar muziek luisteren, etc.
Het is absoluut noodzakelijk dat je een zelf verzachtende oefening leert die je aanspreekt. Zonder jezelf te centreren, zal je niet veel succes hebben met de rest van de stappen.
Een voorbeeld hoe je dit toepast:
~Ik voel me vandaag misselijk en angstig. Er lopen zoveel mensen om me heen, luid pratend, lachend, roddelend, veeleisend en vol nerveuze energie. Ik moet een pauze nemen. Mijn theepauze is snel. Ik zal me ondertussen concentreren op het verdiepen van mijn ademhaling.~
(Theepauze)
~Ik voel me moe en heb een boze, ongeduldige sfeer in me. Ik zal nu diep in en uit ademen. Ik zal het gras onder mijn voeten voelen en de wind op mijn gezicht. Ik concentreer me op de natuur.~
(10 minuten verstrijken)
~Ik voel me nu meer geaard. Maar ik heb deze rusteloosheid in me die op de loer ligt. Het smaakt bitter en ziet eruit als een onheilspellende donderwolk. Ik zal er naar kijken. Het is hier, maar ik zal het hier laten zijn. Ik voel het in mijn buik, nek en schouders, maar ik laat het er zijn. Ik zal er naar kijken. Terwijl ik geaard blijf in de natuur, kijk ik ernaar. Ik accepteer het zoals het is. Het is hier, maar ik vecht er niet tegen.~
(Meer minuten verstrijken)
~Al mijn aandacht gaat naar het voelen en bewust ervaren van deze emotie zoals hij is. Niet meer niet minder. Ik ben aanwezig met dit ongemakkelijke gevoel. Ik voel het wegglijden. Ik voel het mijn lichaam verlaten terwijl het het licht van mijn bewustzijn ontmoet. Het vervaagt.~
Experimenteer hiermee. Hierboven heb ik het transcript uitgesproken alsof iemand het intern had gedaan, en dat wil je misschien ook proberen. Aan de andere kant wil je je misschien gewoon concentreren op het woordeloos vervullen van elke stap.
***
Onthoud dat het doel van deze techniek in wezen het ontwikkelen van opmerkzaamheid, niet gehecht voelen en geen weerstand voelen is. Daarom hoef je dit stapsgewijze proces niet strikt te volgen. Probeer in plaats daarvan het op natuurlijke wijze uit je te laten stromen. Telkens wanneer een emotie wordt ontmoet met bewuste acceptatie en geen gehechtheid, gaat deze voorbij. Empaten lijden zo veel omdat ze de gewoonte hebben om onbewust weerstand te bieden aan en zich te hechten aan alles wat ze absorberen.